ارزیابی کیفیت آب رودخانه کر با استفاده از gis و ahp

رودخانه کر بزرگترین رودخانه استان فارس بوده و از منابع مهم تأمین آب این استان به شمار می آید. وجود واحدهای بزرگ صنعتی، مسکونی و زمین های کشاورزی در اطراف این رودخانه، موجب آلودگی آب این رودخانه طی سالیان اخیر شده است. در سایر تحقیقات صورت گرفته بر روی آلودگی رودخانه منابع آب معمولاً وزن دهی برای پارامترهای آلاینده در نظر گرفته شده است. بنابراین در این تحقیق پارامترهای تأثیرگذار در کیفیت آب رودخانه بر اساس میزان اهمیتشان در دو بخش شرب و کشاورزی با استفاده فرآیند سلسله مراتبی (ahp) وزن دهی شده و کیفیت آب رودخانه برآورد شد و مناطق آلوده در هر بخش شناسایی شدند. برای بررسی بهتر کیفیت آب رودخانه، بررسی ها در دو فصل خشک و مرطوب انجام شد. پارامترهای کیفی آب در 11 ایستگاه در امتداد مسیر رودخانه کر از سد درودزن تا دریاچه طشک و بختگان جمع آوری شد. سپس با استفاده از نرم افزار arcgis، پارامترهای مورد نظر برای کل مسیر رودخانه درون یابی شدند. برای بررسی کیفیت آب رودخانه از نقطه نظر شرب، در ابتدا دو شاخص nsfwqi و said محاسبه شدند. میانگین شاخص nsfwqi برای کل مسیر رودخانه در فصل خشک 2/62 و برای فصل مرطوب 26/71 به دست آمد که کیفیت را در فصل خشک در رده متوسط و در فصل مرطوب در رده خوب ارزیابی می کند. از نظر شاخص said، محدوده سد درودزن تا بعد از بند امیر نیازمند اقدامات مدیریتی محیط زیستی می باشد. این شاخص کیفیت آب رودخانه کر را در فصل پرباران مناسب ازریابی کرد. در ادامه وزن پارامترهای مورد استفاده در شاخص nsfwqi برای رودخانه کر با استفاده از فرآیند سلسله مراتبی با توجه به منابع آلاینده در منطقه مورد مطالعه و قضاوت کارشناسی اصلاح شد و کیفیت آب رودخانه مجدداً ارزیابی گردید. میانگین مقدار شاخص kor ahp-wqi در فصل خشک 4/58 و در فصل مرطوب 38/74 برای کل رودخانه کر به دست آمد. سپس معیارهای کیفیت آب، به زیرمعیارها تقسیم شد و پس از وزن دهی و کیفیت آب رودخانه برآورد گردید و با استفاده از نرم افزار arcgis نقشه کیفیت آب رودخانه تهیه شد. در این قسمت کیفیت آب رودخانه در فصل خشک برای مصرف آشامیدن در مناطقی نظیر پایین دست زهکش کوه سبز، پل خان و بندامیر نامناسب و در مناطقی نظیر زیر سد درودزن، بند فیض آباد و پل شهید غنی زاده مناسب برآورد شد. در فصل مرطوب مناطق نامناسب شامل پل خان، بند امیر و پل رحمت آباد و مناطق مناسب شامل زیر سد درودزن و پل شهید غنی زاده بود. با استفاده از فرآیند سلسله مراتبی کیفیت آب رودخانه برای مصرف کشاورزی نیز بررسی شد و نتایج آن به صورت نقشه ارائه گردید. در این نقشه ها مشاهده می شود که کیفیت آب رودخانه برای مصرف کشاورزی در فصل خشک در ایستگاه های بند امیر، پل رحمت آباد و پل شهید غنی زاده نامناسب و در ایستگاه های زیر سد درودزن و پل فلزی مناسب می باشد. در فصل مرطوب نتایج مشابهی به دست آمد.